Sigortasız İşçi İş Kazası Geçirdiğinde Ne Olur?

Spot

Kazadan önce sigortasız olsa bile, işçi kaza günü itibarıyla SGK sistemine dahil ediliyor. Böylece aileye ölüm geliri, ölüm aylığı ve cenaze ödeneği bağlanabiliyor.

İlk Paragraf – Güçlü Giriş

İş kazaları, çalışanlar ve aileleri için çoğu zaman dramatik sonuçlar doğuruyor. Kazanın sigortasız bir çalışanı kapsaması ise hak kaybı riskini büyütüyor. Sosyal Güvenlik Kurumu, bu durumda “resen tescil” yaparak işçiyi kaza günü sigortalı kabul ediyor. Böylece hem çalışanın hem de ailesinin sosyal güvenlik hakları otomatik olarak devreye giriyor.

Hangi Haklar Veriliyor?

Bu uygulamayla birlikte şu haklar elde edilebiliyor:

Geçici iş göremezlik ödeneği
Sürekli iş göremezlik geliri
Ölüm geliri
Ölüm aylığı
Cenaze ödeneği
Hak sahiplerine gelir bağlanması

İnceleme sonucunda işçinin kazadan önce de fiilen çalıştığı belirlenirse, geriye dönük tüm hizmet günleri işleniyor ve haklar eksiksiz tanımlanıyor.

Denetim Nasıl İşliyor?

Kazanın niteliği, işçinin çalışma süresi ve ücret bilgileri ayrıntılı şekilde inceleniyor. Bu süreçte:

İş yeri kayıtları
Tanık ifadeleri
Kamera görüntüleri
Bordrolar
İşveren ve çalışan açıklamaları

birlikte değerlendiriliyor. İnceleme tamamlandıktan sonra sosyal güvenlik hakları devreye sokuluyor.

Ölüm Halinde Ailenin Geliri Kesilmiyor

Vefat eden çalışan için sistem hızlı çalışıyor:

Ölüm geliri, prim günü aranmadan bağlanabiliyor.
Ölüm aylığı için prim şartları sağlandığında eş, çocuk ve ebeveynler ödeme alabiliyor.
Cenaze ödeneği veriliyor.
Hem aylık hem gelir hakkı oluşmuşsa yüksek olan tam, düşük olan yarım ödeniyor.

Amaç, ailenin gelir güvencesini kaybetmemesi.

Kamu Zararını Kim Ödüyor?

Devlet işçiyi ve ailesini korurken, kusurlu işverenin sorumluluğu ortadan kalkmıyor. Yapılan ödemeler, tespit edilen kusur oranı doğrultusunda işverene rücu edilebiliyor.

Dünyada Durum Farklı

Benzer iş kazası uygulamalarında pek çok ülkede devlet doğrudan devreye girmiyor:

ABD’de sistem özel sigortaya bağlı; poliçe yoksa ödeme de yok.
İngiltere’de tazminatlar özel “Employer Liability Insurance” ile karşılanıyor.
Almanya ve Hollanda’da meslek birlikleri ödemeleri yapıyor; üyelik ve aidat eksikse hak kaybı yaşanabiliyor.

Bu ülkelerde sigortasız işçiye ölüm aylığı veya cenaze ödeneği verilmesi yaygın değil. Türkiye modeli, sosyal devlet korumasıyla öne çıkıyor.

Yanlış Algı: “Sadece Bir Gün Sigorta”

Uygulamanın bir günlük tescilden ibaret olduğu yönündeki bazı yorumlar gerçeği yansıtmıyor. Kaza günü yapılan tescil, sadece hukuki sürecin başlangıcı. İnceleme sonucu işçinin önceki çalışma günleri ve kazançları sisteme işleniyor. Böylece hak kaybı önleniyor.

Sonuç

Sigortasız işçi bile iş kazası geçirdiğinde devlet devreye giriyor. Resen tescil uygulaması: