Nöbetçi Eczaneler
Yeni yaklaşım, “bekle-gör” anlayışını geride bırakıyor; erken müdahale hayat kurtarıyor.
En Çok Kimlerde Görülüyor?
Pankreatit; pankreasın ani veya uzun süreli iltihabı.
En sık nedenleri:
- Safra taşları
- Alkol kullanımı
- Yüksek trigliseridler
- Bazı ilaçlar
- Travma ve enfeksiyonlar
Uzmanlar, özellikle safra taşı ve alkol kaynaklı vakaların dikkat çektiğini vurguluyor.
Belirti: Şiddetli Karın Ağrısı
Hastalar genellikle ani başlayan üst karın ağrısı ile başvuruyor. Ağrı sırta yayılabiliyor, bulantı ve kusma eşlik edebiliyor. Ateş ve iştahsızlık da tabloya ekleniyor.
Uzmanların uyarısı net:
“Şiddetli karın ağrısını hafife almayın. Erken tanı çok önemli.”
Yeni Tedavi Modeli: İlk Saatler Kritik
Tedavideki en büyük değişiklik ilk 24 saatlik sürede:
- Yoğun sıvı desteği
- Ağrı kontrolü
- Erken beslenme
Eskiden hastalar günlerce aç bırakılabiliyordu. Güncel yaklaşım bunun yanlış olduğunu gösteriyor. Mümkün olan en erken dönemde ağızdan ya da tüple beslenme öneriliyor.
Antibiyotik Her Hastaya Verilmiyor
Geçmişte yaygın kullanım vardı ancak artık rutin antibiyotik tedavisi terk edildi.
Yalnızca şu durumlarda öneriliyor:
- Enfekte nekroz
- Sepsis
- Kolanjit
Uzmanlar, gereksiz antibiyotik kullanımının daha fazla zarara yol açabileceğini belirtiyor.
Safra Taşı Nedeniyle Gelişiyorsa Cerrahi Gündemde
Safra taşına bağlı pankreatitte tedavi geciktirilmiyor. Taşın çıkarılması veya safra kesesinin alınması nüks riskini ciddi şekilde azaltıyor. Girişimsel endoskopi (ERCP) birçok vakada kullanılıyor.
Ağır Seyir Gösteren Vakalar Yoğun Bakımda
Bazı hastalarda tablo hızla ağırlaşabiliyor.
Riskler:
- Organ yetmezliği
- Nekroz
- Sepsis
- Solunum ve böbrek yetmezliği
Bu nedenle takip süreci çok dikkatli yönetiliyor.
Kronik Pankreatitte Hayat Boyu Değişiklik
Uzun süreli iltihap:
- Sindirim sorunları
- Kilo kaybı
- Şeker hastalığı
geliştirebiliyor. Alkol ve sigaranın bırakılması, pankreas enzim takviyesi ve beslenme düzeni esas tedaviyi oluşturuyor.
Uzmanlardan Uyarı: “Bu Belirtileri Ciddiye Alın”
Pankreatit bazen hafif ataklarla geçiyor; bazen de yaşamı tehdit edebiliyor.
En önemli mesaj şu:
“Şiddetli karın ağrısı, kusma ve ateş varsa beklemeyin. Erken teşhis hayat kurtarır.”