Alkol ve Madde Kullanım Bozuklukları Tedavi ve İzlem Klinik Protokolü yayınlandı

Sağlık Bakanlığınca alkol ve madde bağımlılığının tedavisine yönelik yayımlanan klinik protokolde, hastalar için gerekli psikiyatrik desteği de içine alan uzun süreli tedavi planlarının yapılması gerektiğinin altı çizildi.

Hafif, orta şiddette veya yatarak tedaviyi gerektiren bağımlılıklara yönelik tanı ve tedavi süreçlerinin detaylı olarak ele alındığı klinik protokolde, alkol yoksunluğunda ayaktan tedavi edilen hastaların ilk hafta, haftada en az 2 kez ve ardından da uygun sıklıkta muayeneye çağrılması ayrıca tedavi süreciyle ilgili hasta yakınlarının da bilgilendirilmesi gerektiği belirtildi.

Yatarak tedavi görmesine karar verilen orta ve şiddetli Alkol Yoksunluğu Sendromu (AYS) bulunan hastaların, her gün 1-4 saatte bir değerlendirilmesi, fiziksel ve ruhsal durumlarının, uyku düzenlerinin takip edilmesi gibi önerilere klinik protokolde yer verildi.

ARINDIRMA TEDAVİSİNDEN SONRA DEPREŞMEYİ ÖNLEYEN TEDAVİ ÖNEM ARZ EDİYOR

Alkol Kullanım Bozukluğu tanılı hastaların uzun süre alkol tüketmelerine bağlı olarak tekrar alkol kullanmaya başlama risklerinin de ömür boyu devam ettiğine dikkat çekilen protokolde, şu önerilerde bulunuldu:

"Alkol Kullanım Bozukluğunda depreşmelerin (nüksetme) sıklıkla ayıklığın ilk 1 yılında, özellikle de ilk 6 ay içerisinde gerçekleştiği değerlendirildiğinde, arındırma tedavisinden sonra depreşmeyi önlemeye yönelik tedavilerin önemi artmaktadır. Bu sebeple arındırma sonrasında ilaç ve diğer psikososyal tedavi seçeneklerinin bulunduğu bir tedavi planı mutlaka yapılmalıdır. Arındırma sonrası uygulanacak olan ilaç tedavilerinin amacı hastaların tekrar alkol kullanmadan ayıklığın sürdürülmesi ve psikososyal işlevselliğin arttırılmasıdır."

Protokolde, bu çerçevede hasta ile birlikte bir tedavi hedefi belirlenmesinin, ilaç tedavisi başlanan hastalara da yan etkiler, tedavi uyumu ve depreşme işaretleri açısından düzenli aralıklarla kontrol randevuları planlanmasının önemi vurgulandı.

PSİKİYATRİ DESTEĞİ ÇOK ÖNEMLİ

Uyuşturucu madde bağımlılığında ise yaklaşık 3 hafta süresince her gün bu tip maddeleri kullanan hastalarda tedavinin gerektiği aktarılan protokolde, arındırma dönemi tedavisiyle birlikte psikiyatrik desteğin de verilmesi, hasta ve yakınlarının tedavi süreçleri hakkında bilgilendirilmesinin altı çizildi.

Buna ek olarak, uyarıcı madde etkisinde ve yoksunluğunda tedavi merkezlerine başvuran hastalara, sakin ve güven verici şekilde yaklaşılması, kendisine zarar verme riskinin en aza indirilmesi, yaşamakta olduğu durumun ve uygulanacak tedavinin açıkça anlatılması tavsiyelerinde bulunuldu.

TEDAVİDEN SONRA ANKSİYETE GÖRÜLÜYOR

Protokolden derlenen bilgilerde, uyarıcı madde bağımlılığında yoksunluk belirtileri genellikle son madde kullanımından 2-4 gün içinde ortaya çıkıyor, 7-10 günde artarak ilerliyor ve sonraki 2-3 haftada şiddeti azalarak sona eriyor. Ancak uyarıcı maddeyi kesmeye bağlı anksiyete gibi sıkıntılar 10 haftaya kadar uzayabiliyor.

Bu tip hastalarda yoksunluk tedavisinin en az 3 hafta sürmesi ve ardından uzun süreli düzenli takibin yapılması gerekiyor.

"5Ö MODELİ" ÖNERİSİ

Nikotin kullanım bozukluğu tedavi ve izlemine ilişkin bilgilerin de yer aldığı klinik protokolde, hekimlere sigara bırakma tedavisinde "öğren, öner, ölç, önderlik et ve örgütle" kelimelerinden oluşan "5Ö Modeli"ni uygulamaları tavsiye edildi.

Buna göre, öncelikle günlük ve yıllık sigara kullanımı bilgileri alınan hastaya, sigarayı bırakmaya yönelik tavsiye niteliğinde konuşmalar yapılması, sigara bırakmaya hazır olup olmadığının değerlendirilmesi gerekiyor.

Sigarayı bırakmaya hazır veya istekli olmayanlarla motivasyonel görüşmeler planlanması, bırakmak isteyenlere ise gerektiğinde ilaç, nikotin bandı ve nikotin sakızı gibi uygulamaları da içine alan tedavi planlarının yapılmasına da protokolde detaylı biçimde yer verildi.