Dünyada yaklaşık 55 milyon, ülkemizde ise 800 bin civarında Demans hastasının olduğu tahmin edilmektedir. Bu sayının 2030 yılında 75 milyon, 2050 yılında ise 135 milyona ulaşacağı düşünülmektedir. Demans hastalarının yaklaşık 2/3’ünü Alzheimer hastaları oluşturmaktadır. Bu sayının, yaşlı nüfus artışına paralel olarak ileriki yıllarda katlanarak artacağı düşünülmektedir.
Alzheimer hastalığı, ilk defa Alman nöropatolog ve psikiyatrist Dr. Alois Alzheimer tarafından tanımlanmıştır. Kronik bir hastalık olan Alzheimer Hastalığının beyin hücrelerindeki ilerleyici hasara bağlı olduğu bilinmektedir.
Alzheimer hastalığı en sık görülen nörodejeneratif (beyin hücrelerinde kayıp ile seyreden) hastalıktır. Uzun yıllardır bilinmesine ve dünyada en çok araştırılan hastalıklardan biri olmasına rağmen tetikleyici unsurlar ve gelişim mekanizmaları henüz tam olarak belirlenememiştir ve araştırmalar devam etmektedir.
Alzheimer kadın ve erkeklerde hemen hemen aynı oranda görülür. Bulaşıcı bir hastalık değildir. En önemli risk faktörü yaştır. Özellikle 60 yaş altında görülen hastalarda genetik yatkınlık olduğu düşünülmektedir. 65 yaşın üzerinde görülme sıklığı artmaktadır ama daha genç kişilerde de görülebileceği unutulmamalıdır. Hem ülkemizde hem de dünyada yaşlı nüfusun hızla artmasıyla birlikte özellikle ileriki yıllarda en önemli sağlık sorunlarının başında olacağı düşünülmektedir.
Alzheimer Hastalığının Belirtileri
Alzheimer sinsi başlangıçlı bir hastalıktır. Günlük hayatı etkilemeyen basit unutkanlıklar ve zihinsel yakınmalarla başlar. Bu şikayetler zamanla artarak günlük yaşam aktivitesinde bozulmalar, alış veriş yapmada zorluklar, para hesabı yapamama, ev işlerinde sorunlar, TV kumandası-çamaşır makinesi gibi teknolojik aletlerin kullanımında sonradan ortaya çıkan aksamalar ile devam eder. Kişilerin, bu belirtilerden bir veya birkaçını hissettiklerinde mutlaka bir nöroloji uzmanına başvurmaları gerekir. Bu belirtilere zamanla davranış ve kişilik değişiklikleri, öğrenme güçlükleri, yön bulma sorunları, uyku düzeninde bozulmalar, hafıza kayıpları, anlama ve konuşma güçlükleri ve özbakımda azalmalar eklenebilir. İleri evrede ise aile üyelerini tanıyamama, yemek yiyememe ve ciddi davranış bozuklukları görülebilir.
Tanı ve Tedavisi
Hastalığın tanısında bazı klinik testler, laboratuvar testleri ve görüntüleme yöntemleri kullanılmaktadır. Hastalığın tamamen ortadan kaldırılmasına ya da önlenmesine yönelik bilinen kesin bir tedavi yöntemi yoktur ancak hastalığın mekanizmalarının daha iyi anlaşılmasıyla birlikte yeni tedavi yöntemleri de gelişmektedir. Mevcut tedavi yöntemleri hastanın yaşı, eşlik eden diğer hastalıkları ve Alzheimer hastalığının düzeyine bağlı olarak kişiye özgü planlanmaktadır.
Bu hastalıkta tıbbi tedavinin yanısıra aile desteği, hastanın hayatın içinde yer alması, fiziksel aktivitelerde bulunması ve sigara-alkol gibi alışkanlıklardan uzak durması çok önemlidir. Özellikle ileri seviyedeki hastalar evde yalnız bırakılmamalı ve evin dışına çıktıklarında kaybolmamaları için gerekli önlemler alınmalıdır. Hastalar hayatın içinde tutulup genel sohbetlere dahil edilmeli, konuşurken onun anlayacağı şekilde daha basit (daha kısa ve anlaşılır) cümleler kullanılmalıdır.