Bazı ülkelerde yeni nesillerde sigara içme oranları düşmüş olsa da, sigara içmek ve ikinci el dumana maruz kalmak dünyanın çoğu yerinde yaygın olarak kalmaya devam ediyor. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), 2025 yılında dünya çapında 1,5 ila 1,9 milyar insanın sigara içeceğini tahmin ediyor.
Oregon Sağlık ve Bilim Üniversitesi (OHSU) tarafından yürütülen yeni bir araştırmaya göre, pasif içiciliğe kronik olarak maruz kalma, vücut ağırlığının düşmesi ve erkekleri daha derinden etkileyen bilişsel bozukluklarla sonuçlanıyor.
Çalışmanın baş yazarı, OHSU Tıp Fakültesi'nde davranışsal sinirbilim profesörü Jacob Raber, "Birçok insan hala sigara içiyor ve bu bulgular, kronik olarak pasif içiciliğe maruz kalan insanlar için uzun vadede sağlık etkilerinin oldukça ciddi olabileceğini gösteriyor” dedi.
ÖZEL OLARAK TASARLANAN SİGARA İÇME ROBOTU KULLANILDI
Environmental Health Perspectives dergisinde yayınlanan çalışma, 62 farenin 10 aylık bir süre boyunca günlük olarak sigara dumanına maruz kalması incelendi. Araştırmacılar, OHSU'daki havalandırmalı laboratuvar alanında günde bir paket sigaradan geçen özel olarak tasarlanmış bir "sigara içme robotu" kullandılar.
DAHA ÖNCE BENZERİ BİR ARAŞTIRMA YAPILMADI
Nisan 2018 tarihinden itibaren, fareler günde 168 dakika sigara dumanına maruz bırakıldı. Ardından araştırmacılar davranışsal ve bilişsel testler uyguladılar. Ek olarak, akciğer ve beyin dokusunu da incelediler. Daha önce literatürde benzeri bir araştırmanın olmadığını belirten Raber, araştırmanın bulguları için "Gerçekten uzun vadeli etkilere bakma imkanı veriyor" ifadesini kullandı.
Lübnan, Oregon'da bulunan Western University of Health Sciences'da farmakoloji profesörü Glen Kisby, "Bu çalışma, fareleri sigara dumanına her gün maruz bırakarak insan deneyiminin daha doğru bir replikasını sunuyor" diye konuştu.
Pasif içicilik insanlarda bunama için bir risk faktörü olarak görülüyor, ancak yeni çalışma bu teoriyi teste tabi tutuyor.
Araştırmanın sonucunda elde edilen önemli bulgular ise şöyle:
Alzheimer hastalığından sorumlu iki proteinden biri olan tau proteini, beyin hücrelerinde vücudun geri kalanına oranla daha fazla bulunuyor. Tau proteini içeren fareler ve vahşi farelerin ikiye ayrılmasıyla yapılan araştırmada araştırmacılar, sigara dumanının özellikle insan tau proteini içeren fareler için zararlı olacağını düşündüklerini ancak bulguların tam tersi yönde olduğunu bildirdiler.
Davranışsal ve bilişsel testlerin çoğunda yüzme hızları ve bir labirentten geçme dahil olmak üzere vahşi tip fareler, her iki grup da ikinci el dumana maruz kaldıktan sonra insan tau farelerinden daha fazla etkilendi.
PASİF İÇİCİLİK ERKEKLERE DAHA ÇOK ZARAR VERİYOR
Elde edilen bulgulara göre sigara özellikle erkeklere zarar veriyor. Araştırmacılar, kadınlara kıyasla erkekler arasında beynin hipokampus bölgesinde açıkça fark edilebilen değişikliklerle birlikte, bilişte cinsiyetle ilgili net bir fark olduğunu belirlediler. Aynı zamanda erkeklerin vücudundaki kilo kaybı, kadınlara oranla daha fazla olduğu bulgusuna ulaşıldı. Erkeklerin beyinlerinde kadınlara göre kimyasal reaksiyonlarla bağlantılı metabolik yollarda daha derin değişiklikler keşfettiler.